Έκζεμα: Τι Είναι, Συμπτώματα & Αντιμετώπιση
Το έκζεμα είναι μια πάθηση του δέρματος που προκαλεί φαγούρα και ξηρότητα στην επιδερμίδα. Είναι κρίσιμο να γνωρίζετε πώς να το αντιμετωπίσετε πριν προκαλέσει έντονη δυσφορία στην καθημερινότητα. Σ’ αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε τα αίτια, τα συμπτώματα, τον τρόπο διάγνωσης και τις θεραπείες για το έκζεμα.
Τι είναι το έκζεμα;
Το έκζεμα είναι μια πάθηση του δέρματος που δίνει την ξηρή όψη στην επιδερμίδα, ενώ την ίδια στιγμή προκαλεί κνησμό (φαγούρα). Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Επειδή επηρεάζεται η φυσική άμυνα του δέρματος, δηλαδή η ικανότητα να κρατά σταθερή την υγρασία του και να προστατεύει τον οργανισμό από διάφορους βλαβερούς παράγοντες. Ένας από τους παράγοντες αυτούς είναι τα μικρόβια.
Είναι μια αρκετά συνηθισμένη πάθηση, η οποία δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Σε περίπτωση που έρθετε σε επαφή με κάτι που σας προκαλεί ερεθισμό ή αλλεργία, τα σημάδια που προκαλεί το έκζεμα μπορεί να επιδεινωθούν. Αν και δεν θεραπεύεται πλήρως, υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης και μείωσης των συμπτωμάτων.
Ποια συμπτώματα έχει το έκζεμα;
Όταν ένας οργανισμός εμφανίζει έκζεμα, παρουσιάζει τα εξής συμπτώματα:
- Ξηρότητα
- Φαγούρα
- Ερυθρότητα
- Εμφάνιση εξανθημάτων
- Παχιά ή σκληρά σημεία
- Δέρμα με κρούστα ή λέπια
- Πρήξιμο σε κάποιες περιοχές του σώματος
Ποια συμπτώματα έχει το έκζεμα στα παιδιά και τα βρέφη;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα παιδιά και οι έφηβοι εμφανίζουν εξάνθημα στο εσωτερικό τμήμα των αγκώνων, πίσω από τα γόνατα, στο λαιμό, τους καρπούς ή τους αστραγάλους. Αυτό το εξάνθημα μπορεί να ξεφλουδίζει, να εμφανίζει ερυθρότητα ή να είναι ξηρό.
Από την άλλη τα βρέφη μπορεί να αναπτύξουν ένα είδος εξανθήματος που προκαλεί φαγούρα και κρούστες. Το εξάνθημα αυτό εμφανίζεται κυρίως στο πρόσωπο και το κεφάλι. Είναι πιθανό όμως να εμφανιστεί στα χέρια, τα πόδια, την πλάτη και το στήθος. Τα συμπτώματα εμφανίζονται τις πρώτες εβδομάδες ή μήνες της ζωής τους.
Σε ποια σημεία εμφανίζεται το έκζεμα;
Οι εξάρσεις του εξανθήματος συνήθως διαρκούν από μερικές ημέρες έως εβδομάδες. Μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορα μέρη του σώματος, με πιο συνηθισμένα τα εξής:
- Έκζεμα στα χέρια
- Έκζεμα στο πρόσωπο
- Έκζεμα στο πόδι
- Έκζεμα στο λαιμό
- Έκζεμα στα χείλη
Ωστόσο, σε σπάνιες περιπτώσεις, το έκζεμα μπορεί να εμφανιστεί και σε πιο ευαίσθητες περιοχές, όπως:
- Θηλές, στήθος
- Περιοχές του δέρματος κοντά στα γεννητικά όργανα
Ποια είναι τα είδη του εκζέματος;
Το έκζεμα δεν είναι μία μόνο δερματική πάθηση. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια γενική ονομασία που περιλαμβάνει διάφορους τύπους με διαφορετικά χαρακτηριστικά, αιτίες και τρόπους εμφάνισης. Είναι, μάλιστα, αρκετά συνηθισμένο κάποιος να εμφανίσει περισσότερες από μία μορφές ταυτόχρονα. Ακολουθεί μια απλή και ξεκάθαρη παρουσίαση των πιο συχνών ειδών:
Ατοπική δερματίτιδα
Η ατοπική δερματίτιδα είναι η πιο κοινή μορφή εκζέματος και συχνά ταυτίζεται με τον γενικό όρο «έκζεμα». Συνδέεται με την ατοπία, δηλαδή την προδιάθεση για αλλεργικές παθήσεις όπως το άσθμα ή ο αλλεργικός πυρετός, και μπορεί να εμφανιστεί ήδη από την παιδική ηλικία. Το ατοπικό δέρμα γίνεται ξηρό, κόκκινο και προκαλεί έντονη φαγούρα, επηρεάζοντας την καθημερινότητα του ατόμου.
Δερματίτιδα εξ επαφής
Η δερματίτιδα εξ επαφής είναι μια συχνή μορφή εκζέματος που εμφανίζεται όταν το δέρμα έρθει σε άμεση επαφή με ουσίες που είτε το ερεθίζουν είτε προκαλούν αλλεργική αντίδραση. Διακρίνεται σε δύο βασικούς τύπους:
- Ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής: Είναι η πιο κοινή μορφή και προκαλείται από ουσίες που ερεθίζουν το δέρμα, όπως σαπούνια, καθαριστικά, καλλυντικά, χημικά ή ακόμη και το νερό μετά από παρατεταμένη χρήση. Άτομα με προϋπάρχουσα ευαισθησία, όπως εκείνα με ατοπική δερματίτιδα, είναι πιο επιρρεπή.
- Αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής: Σε αυτή την περίπτωση, το δέρμα αντιδρά σε κάποια αλλεργιογόνο ουσία. Συχνά αίτια είναι το νικέλιο (π.χ. σε κοσμήματα), προϊόντα με αρώματα, λάτεξ ή ακόμα και το φως του ήλιου. Το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει αυτές τις ουσίες ως «επιβλαβείς» και ενεργοποιεί αντίδραση.
Δυσιδρωσικό έκζεμα
Το δυσιδρωσικό έκζεμα είναι μια πιο σπάνια και ιδιαίτερη μορφή εκζέματος. Χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση μικρών, υγρών φουσκαλών στις παλάμες, τα πέλματα και στα πλάγια των δακτύλων. Οι αιτίες μπορεί να περιλαμβάνουν υπερβολική εφίδρωση ή επαφή με ερεθιστικές ουσίες, όπως ορισμένα μέταλλα. Η φαγούρα μπορεί να είναι έντονη, ενώ η κατάσταση συχνά επιδεινώνεται με το στρες.
Νευροδερματίτιδα
Η νευροδερματίτιδα είναι ένας τύπος εκζέματος που προκαλεί έντονη, επίμονη φαγούρα σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος, συνήθως στο πίσω μέρος του λαιμού, στο χέρι ή στο πόδι. Η φαγούρα οδηγεί σε επαναλαμβανόμενο ξύσιμο, γεγονός που επιδεινώνει τη φλεγμονή. Συνήθως συνδέεται με προϋπάρχον έκζεμα, πολύ ξηρό δέρμα ή ακόμη και ψυχολογικούς παράγοντες όπως άγχος ή ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Εμφανίζεται πιο συχνά σε γυναίκες ηλικίας 30 έως 50 ετών.
Αριθμητικό (νομισματοειδές) έκζεμα
Το αριθμητικό έκζεμα, γνωστό και ως νομισματοειδές, δημιουργεί εξανθήματα που μοιάζουν με μικρά νομίσματα. Συνήθως εμφανίζεται μετά από τραυματισμό του δέρματος, όπως ένα έγκαυμα ή τσίμπημα εντόμου. Άτομα με ιστορικό ατοπικής δερματίτιδας, άσθματος ή αλλεργιών διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να το αναπτύξουν. Είναι πιθανό να προκαλεί φαγούρα, ξηρότητα και ρωγμές στο δέρμα.
Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα
Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα είναι μια χρόνια δερματική κατάσταση που εντοπίζεται σε περιοχές του σώματος όπου υπάρχουν πολλοί σμηγματογόνοι αδένες , δηλαδή αδένες που εκκρίνουν φυσικό έλαιο (σμήγμα). Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πιτυρίδα στο τριχωτό της κεφαλής. Άλλα σημεία που μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα είναι:
- Το πρόσωπο
- Τα φρύδια
- Τα αυτιά
- Το κρανίο
- Τα βλέφαρα
- Οι μασχάλες
- Η περιοχή των γεννητικών οργάνων
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ερυθρότητα, απολέπιση, κνησμό και ήπιο ερεθισμό. Αν και η ακριβής αιτία παραμένει άγνωστη, η πάθηση σχετίζεται με έναν συγκεκριμένο τύπο μύκητα που ζει φυσιολογικά στο δέρμα, αλλά και με ορμονικές ή περιβαλλοντικές μεταβολές.
Για ποιους λόγους εμφανίζεται έκζεμα;
Οι λόγοι που εμφανίζεται έκζεμα δεν είναι ξεκάθαροι. Υπάρχουν όμως αρκετοί παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης τους, όπως:
- Αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε αλλεργιογόνα ή παράγοντες που προκαλούν ερεθισμούς
- Προβλήματα της επιδερμίδας που επιτρέπουν την είσοδο μικροβίων και υγρασίας στον οργανισμό
- Οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών ή άσθματος
Τι προκαλεί έξαρση του εκζέματος;
Το έκζεμα επηρεάζει τον καθένα με διαφορετικό τρόπο. Οι πιο συχνές αιτίες που πυροδοτούν την εμφάνιση εκζέματος είναι:
- Ξηρός αέρας
- Καλλυντικά και προϊόντα περιποίησης δέρματος
- Σαπούνια και καθαριστικά προϊόντα
- Καπνός από τσιγάρα και άλλοι ρύποι
- Άγχος, στρες και συναισθηματική αναστάτωση
- Επαφή με αλλεργιογόνα
- Λοίμωξη ή κρυολόγημα
- Ορισμένα υλικά των ρούχων
Υπάρχουν τροφές που προκαλούν έκζεμα;
Η σχέση ανάμεσα στο έκζεμα και στις τροφές δεν είναι πάντα ξεκάθαρη. Ωστόσο, σε άτομα με γνωστές τροφικές αλλεργίες, όπως στα φιστίκια ή τα γαλακτοκομικά, η κατανάλωση αυτών των τροφών μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα του εκζέματος.
Αν παρατηρήσετε ότι το δέρμα σας αντιδρά μετά από την κατανάλωση κάποιου φαγητού, καλό είναι να συμβουλευτείτε έναν γιατρό. Είναι πιθανό να υπάρχει κάποια αλλεργική αντίδραση που επιβαρύνει το δέρμα σας.
Είναι το έκζεμα αυτοάνοσο νόσημα; Είναι μεταδοτικό;
Παρόλο που το έκζεμα σχετίζεται με τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, δεν θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα. Αντιθέτως, πρόκειται για μια φλεγμονώδη δερματική πάθηση που μπορεί να οφείλεται σε διάφορους περιβαλλοντικούς ή γενετικούς παράγοντες.
Επιπλέον, το έκζεμα δεν είναι μεταδοτικό. Δεν μπορεί να το “κολλήσει” κάποιος, ούτε να το μεταδώσει σε κάποιον άλλο μέσω της επαφής.
Πώς αντιμετωπίζεται το έκζεμα;
Η διαχείριση του εκζέματος γίνεται συνήθως με έναν συνδυασμό καθημερινής φροντίδας και ιατρικής καθοδήγησης. Στόχος είναι να μειωθούν τα συμπτώματα και να αποφευχθούν οι εξάρσεις. Μερικοί από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης είναι οι εξής:
Ενυδάτωση του δέρματος
Η σωστή ενυδάτωση είναι το «Α και Ω» στη φροντίδα του εκζέματος. Η χρήση ενυδατικών κρεμών ή αλοιφών αμέσως μετά το μπάνιο, όσο το δέρμα είναι ακόμη νωπό, βοηθά να «κλειδώσει» η υγρασία.
Αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων
Αν υπάρχει γνώση των παραγόντων που προκαλούν ερεθισμό, συστήνεται η αποφυγή τους. Σαπούνια με έντονο άρωμα, απορρυπαντικά, συνθετικά υφάσματα ή ακόμα και ο ιδρώτας, μπορεί να πυροδοτήσουν τα συμπτώματα.
Ιατρική αγωγή
Ένας δερματολόγος μπορεί να συστήσει τοπικές θεραπείες, όπως κορτικοστεροειδή ή ειδικές αλοιφές, για να μειώσουν τη φλεγμονή και τον κνησμό.
Αντιισταμινικά
Σε περιπτώσεις έντονης φαγούρας, ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας, τα αντιισταμινικά μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση.
Φωτοθεραπεία
Για πιο σοβαρές ή επίμονες μορφές εκζέματος, η φωτοθεραπεία με υπεριώδη ακτινοβολία (UV) μπορεί να αποτελέσει μια θεραπευτική επιλογή, πάντα με ιατρική παρακολούθηση.
Διατροφικές συμβουλές
Αν υπάρχει υποψία τροφικής αλλεργίας, συστήνεται η συμβουλευτική από έναν διατροφολόγο. Μια στοχευμένη διατροφή μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της εικόνας του δέρματος.
Πώς να προλάβετε τις εξάρσεις του εκζέματος
Το έκζεμα μπορεί να μην έχει οριστική θεραπεία, αλλά με τις σωστές κινήσεις, μπορούν να μειωθούν σημαντικά οι εξάρσεις και η ένταση των συμπτωμάτων. Οι καθημερινές αυτές κινήσεις περιλαμβάνουν:
- Αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων: Σαπούνια με έντονα χημικά, απορρυπαντικά, σκόνες ή ακόμη και ορισμένες τροφές μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα.
- Επιλογή άνετων ρούχων: Το βαμβάκι είναι ιδανικό για ευαίσθητα δέρματα. Τα χαλαρά ρούχα και το τακτικό πλύσιμο τους είναι απαραίτητα.
- Ενυδάτωση, ξανά και ξανά: Το ξηρό δέρμα επιδεινώνει το έκζεμα. Η καθημερινή ενυδάτωση είναι απαραίτητη, ειδικά μετά το μπάνιο ή το ντους. Η φροντίδα των χεριών και η φροντίδα των ποδιών θα χαρίσουν στο δέρμα τα ενυδατικά συστατικά που έχει ανάγκη.
- Ενυδάτωση εκ των έσω: Η καλή ενυδάτωση ξεκινά και από μέσα. Η κατανάλωση αρκετού νερού θα βοηθήσει το σώμα να είναι ανθεκτικό απέναντι σε ερεθισμούς.
- Αποφυγή καυτού νερού:Το πολύ ζεστό νερό μπορεί να ξηράνει και να ερεθίσει την επιδερμίδα. Το χλιαρό προς ζεστό νερό για το μπάνιο είναι η ιδανική θερμοκρασία.
- Διαχείριση στρες: Το άγχος είναι συχνός παράγοντας έξαρσης του εκζέματος.Αν είναι απαραίτητη, η βοήθεια από ειδικό θα ανακουφίσει σώμα και πνεύμα.
Το έκζεμα είναι μια κατάσταση που επηρεάζει την καθημερινότητα, αλλά με τη σωστή φροντίδα και πρόληψη, τα συμπτώματα μπορούν να περιοριστούν σημαντικά. Αν παρατηρείτε επίμονες ενοχλήσεις ή εξάρσεις, μη διστάσετε να συμβουλευτείτε έναν ειδικό. Η υγεία του δέρματός σας αξίζει την προσοχή και τη φροντίδα σας.
Χρειάζεστε επιπλέον βοήθεια;
Εάν δεν είστε σίγουροι για το ποιο προϊόν να επιλέξετε ή χρειάζεστε εξειδικευμένες συμβουλές για τη φροντίδα των ποδιών σας, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την ποδολόγο μας, Βασιλική Μ. Σαλϊαί. Επισκεφτείτε επίσης το Ποδολογικό Κέντρο Βύρωνα για θεραπείες, πρόληψη και αντιμετώπιση όλων των παθήσεων των ποδιών!
Δωρεάν μεταφορικά για παραγγελίες άνω των 30€ με Box Now
Δωρεάν μεταφορικά για παραγγελίες άνω των 50€ με Skroutz Point
Δωρεάν μεταφορικά για παραγγελίες άνω των 80€ με ACS Courier
